Paylaş
Tweet
ILO Sözleşmesinin Derhal Tanınmasını istiyoruz.
Ev işçilerine insanca iş sözleşmesi Uluslar Arası Çalışma Örgütü ILO tarafından Haziran 2011'de kabul edildi.
Hükümetin sözleşmeyi imzalamasını ve
ev işçilerinin sosyal haklarının derhal verilmesini istiyoruz.
"Ev İşçilerine İnsanca İş" İmza Kampanyamız Sürüyor...
C189 Ev İşçileri Sözleşmesi, 2011
Ev işçileri için insana yaraşır iş ile ilgili sözleşme (Not: Sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarih:)
Sözleşme: C189
Yer: Cenova
Kabul Tarihi:16.06.2011
Konferans Oturumu: 100
Konu:
Sözleşmenin onayı ile ilgili bilgiler için bkz.:
Belge No. (ilolex): 012011189
Statü: Güncel belge. İşbu Sözleşme 1985 tarihinden sonra kabul edilmiştir ve bugün itibariyle güncel addedilmiştir.
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün Genel Konferansı, Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulu tarafından Cenova'da toplanmış ve 1 Haziran 2011 tarihi itibariyle 100. Oturum'unu gerçekleştirmiş,
ILO'nun Çalışma Hayatı ile ilgili Temel İlkeler Beyannamesi'nin ve Hakça Küreselleşme için Sosyal Adalet ile ilgili ILO Beyannamesi'nin ortaya koyduğu hedeflerin gerçekleştirilmesi ile insana yaraşır bir iş hayatının teşviki amacıyla düzenlenen konferansa ILO dikkate değer bir katılım göstermiş,
Ailelerinin sorumluluklarını taşıyan kadın ve erkek işçiler için meslekî fırsatların artırılması, yaşlı nüfusa, engelli çocuk ve şahıslara tanınan bakım imkânlarının kapsamının genişletilmesi, önemli ölçülerde ülke içi ve ülkeler arası gelir transferlerinin gerçekleştirilmesi gibi, ev işçilerinin küresel ekonomiye dönük muazzam katkıları tanınmış,
Ev işlerinin değer kaybettiği ve görünmez hâle geldiği, bu türden işlerin esas olarak kadınlar ve genç kızlar tarafından yapıldığı, bunların önemli bir bölümünün göçmen ya da kimi avantajlardan muaf ülke vatandaşları olduğu, ev işçilerinin istihdam ve çalışma koşulları bağlamında ciddî ayrımcılığa tabi tutulduğu ve diğer türden insan hakları ihlallerine maruz kaldığı tespit edilmiş,
Resmî istihdam için tarihsel açıdan kıt imkânlara sahip gelişmekte olan ülkelerdeki ev işçilerinin ulusal işgücünün önemli bir bölümünü teşkil ettikleri ama öte yandan da bu işçilerin en fazla marjinalize edilen kesim oldukları dikkate alınmış,
Uluslararası iş sözleşmelerinin ve tavsiyelerinin tüm işçiler için geçerli olduğu, bu sözleşme ve tavsiyelerden istifade edip etmediklerine bakılmaksızın, ev işçilerinin de bu haklara sahip olduğu hatırlatılmış,
1949 tarihli Göçmenlerin İstihdamı Sözleşmesi'nin (Gözden Geçirildi) (No.97), 1975 tarihli Göçmen İşçiler Sözleşmesi'nin (No. 143), 1981 tarihli Ailesinin Sorumluluğunu Taşıyan İşçiler Sözleşmesi'nin (No. 156), 1997 tarihli Özel İstihdam Ajansları Sözleşmesi'nin (No. 181) ve 2006 tarihli İstihdam İlişkileri ile ilgili Tavsiye'nin (No. 198) ve ayrıca İş Göçü üzerine Çok Taraflı ILO Çerçevesi'nin ev işçileri için de geçerli olduğu belirtilmiş: 2006 tarihli emek göçüne yönelik haklar temelli ilkeler ve talimatların bağlayıcılığı bulunmadığı tespit edilmiş,
Ev işçilerinin tüm haklarından tam anlamıyla istifade edebilmeleri için onlarla ilgili genel ve özel standartların talep edilebilmesine imkân veren ilgili özel koşullar kabul edilmiş,
Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi, Medenî ve Siyasî Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, İktisadî, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiyesi için Uluslararası Sözleşme, Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi, Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve özelde bu sözleşmeye ek, İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol ile Göçmenlerin Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Kaçırılmasına Karşı Ek Protokol, Çocuk Hakları Sözleşmesi ile Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Üyelerinin Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin geçerli olduğu hatırlatılmış,
Ev işçileri için insana yaraşır bir çalışma hayatı ile ilgili, oturum gündeminin dördüncü maddesi olan, belirli önerilerin kabulü karara bağlanmış,
İlgili önerilerin uluslararası bir Sözleşme biçimi kazanması kararlaştırılmış;
Aşağıda takdim edilen ve on altı haziran iki bin on bir tarihli Ev İşçileri Sözleşmesi olarak nitelendirilmesi mümkün olan işbu Sözleşme kabul edilmiştir.
Madde 1
Sözleşmenin amacı doğrultusunda:
(a) Ev işi, evin belirli bir mensubu ya da tüm ev ahalisi için evde icra edilen işleri ifade eden bir terimdir;
(b) Ev işçisi, işçi-işveren ilişkisi dâhilinde, ev işleri ile uğraşan kişileri tanımlayan bir terimdir;
(c) Ev işleri ile ara sıra ya da gelişigüzel meşgul olan ve ilgili işi meslekî bir temele dayalı olarak icra etmeyen bir kişi, ev işçisi değildir.
Madde 2
1. Anlaşma hükümleri ülke içindeki tüm işçilere uygulanır.
2. Bu Sözleşme'yi onaylayan bir Üye, işçi ve işverenleri temsil eden örgütlerle, eğer mevcut ise, ev işçileri örgütlerinin temsilcilerine danıştıktan sonra, ilgili sözleşmenin kapsamından tümüyle ya da kısmen muaf tutulabilir:
(a) En azından denk bir koruma temin edebilmiş işçileri ihtiva eden belirli kategoriler;
(b) Doğası itibariyle önemli kimi sorunların doğmasına bağlı işçi kategorileri.
3. ILO Anayasası'nın 22. Madde'sine bağlı olarak tatbik edilen Sözleşme'yle ilgili ilk raporda belirtilen bir önceki paragraftaki imkânlardan istifade eden her Üye, hangi işçi kategorilerinin muaf tutulduğunu, muafiyetin sebeplerini ek bir raporda belirtmek, sözleşmenin ilgili işçileri kapsayacak ölçüde genişletilmesine dair bir görüş dâhilinde alınacak tedbirleri belirlemek durumundadır.
Madde 3
1. Her Üye, bu sözleşmede belirlendiği biçimiyle, tüm ev işçilerinin insanî haklarının teşvik edilmesi ve korunmasına ilişkin ilgili tüm tedbirleri alacaklardır.
2. Ev işçileri ile ilişkili olarak her Üye, çalışma hayatı ile ilgili temel hak ve ilkelerin teşviki ve gerçekleşmesine dair sözleşmede belirlenen ilgili tüm tedbirleri almakla yükümlüdür:
(a) Kurumsallaşma özgürlüğü ve toplu görüşme hakkının etkin olarak kabulü;
(b) Tüm zorunlu ya da cebrî çalışma biçimlerinin tasfiyesi;
(c) Çocuk emeğinin etkin bir biçimde ilgası;
(d) İstihdama ve meslekî duruma bağlı ayrımcılıkların tasfiyesi.
Ev işçilerinin ve işverenlerin kurumsallaşma özgürlüğünü ve toplu görüşme hakkının kabulünü güvence altına alan Üyeler, ev işçilerinin ve işverenlerin örgütlenme hakkını koruyacak, ilgili örgütlerin kurallarına tabi olacak, işçi ve işverenlerin kendi seçtikleri örgütlere, federasyonlara ve konfederasyonlara katılımına imkân vereceklerdir.
Madde 4
1. Her Üye, 1973 tarihli Asgari Yaş Sözleşmesi (No. 138) ile 1999 tarihli Kötü Şartlardaki Çocuk Emeği Sözleşmesi'nin (No. 182) hükümleri ile tutarlı olacak biçimde, ev işçileri için asgari bir yaş belirleyecek ve bu belirlenen yaş genel anlamda işçiler için ulusal yasalar ve düzenlemelerce belirlenen yaştan küçük olmayacaktır.
2. Her Üye, 18 yaş altındaki ve asgari istihdam yaşının üzerindeki ev işçilerinin yaptıkları işin onları zorunlu eğitimden mahrum kılmaması ya da onların müteakip eğitsel veya meslekî eğitimlere iştirakine dair imkânlardan alıkoymaması amacıyla gerekli tedbirleri alacaktır.
Madde 5
Her Üye, ev işçilerinin her türden istismar, taciz ve şiddete karşı etkin bir biçimde korunmasıyla ilgili tüm tedbirleri alacaktır.
Madde 6
Her Üye, genel olarak diğer tüm işçiler gibi ev işçilerinin de hakkaniyetli istihdam şartları ve insana yaraşır çalışma koşullarından ve eğer işçiler evde meskûn ise, onların gizlilik haklarına riayet eden, uygun hayat koşullarından istifade etmesini sağlayacak tedbirleri alacaktır.
Madde 7
Her Üye, ev işçilerinin kendilerini ilgilendiren hüküm ve koşullar hususunda, tercihen ulusal yasalarla, düzenlemelerle ya da toplu sözleşmelerle uyumlu, yazılı anlaşmalar aracılığıyla, uygun, doğrulanabilir ve kolayca anlaşılabilir bir üslupla bilgilendirilmelerini sağlayacak gerekli tedbirleri alacaktır. Bu tedbirler aşağıdaki hususları ihtiva ederler:
(a) İşçi ve işverenin ismi ve adresi;
(b) Her daim kullanılan işyeri ya da işyerlerinin adresi;
(c) Belirli bir zaman dilimi boyunca geçerli olan iş sözleşmesinin başlama tarihi ve süresi;
(d) Yapılacak işin türü;
(e) Ücret, hesaplanma yöntemi ve ödemelerin dönemselliği;
(f) Normal iş saati;
(g) Yıllık ücretli izin, günlük ve haftalık dinlenme periyotları;
(h) Mevcut olduğu durumlarda, yiyecek ve barınma hakkının temini;
(i) Mevcut olduğu durumlarda, staj ya da deneme süresi;
(j) Mevcut olduğu durumlarda, işçinin ülkesine geri gönderilmesine ilişkin şartlar; ve
(k) Ev işçisinin ya da işverenin bildirimine ait her türden süre dâhil, işin sona ermesine ilişkin hüküm ve koşullar.
Madde 8
1. Ulusal yasalar ve düzenlemeler, ev işlerinde çalıştırılmak üzere işe alınan göçmen ev işçilerinin başka bir ülkede çalışabilmeleri için yazılı bir iş teklifi almalarına ya da iş teklifinin geçerli olduğu veya sözleşmenin tatbik edileceği ev işinin yapılabilmesi amacıyla ulusal sınırların geçilmesinden önce, Madde 7'de belirtilen istihdamla ilgili hüküm ve koşullara işaret eden, işin yapılacağı ülkede uygulanabilir nitelikteki bir iş sözleşmesini gerektirir.
2. Bir önceki paragraf, iki taraflı, bölgesel ya da çok taraflı anlaşmalara bağlı olarak veya bölgesel ekonomik entegrasyon alanlarının genel sınırları dâhilinde, istihdam amaçlı hareket serbestiyetine sahip işçiler için geçerli değildir.
3. Üyeler, ilgili sözleşmenin hükümlerinin göçmen ev işçilerine etkin bir biçimde tatbikine imkân vermek amacıyla, kendi aralarında yapacakları işbirliklerine dair tüm tedbirleri alacaklardır.
4. Her Üye, ev işçilerinin tabi olduğu iş sözleşmesinin sona erimi ya da süre dolumu ile birlikte ilgili göçmen ev işçilerine ülkelerine geri gönderilme hakkı bahşeden yasal araçları, düzenlemeleri ya da diğer tedbirleri belirlemek zorundadır.
Madde 9
Her Üye, ev işçilerinin aşağıdaki haklara sahip olmaları hususunda gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür:
(a) Ev işçileri, evde ikamet etsin ya da etmesin, işvereni ya da muhtemel işvereni ile anlaşma yapmakta özgürdür;
(b) Evde ikamet eden işçi, yıllık izinlerinde, günlük veya haftalık dinlenme sürelerinde evde kalmaya ya da ev ahalisi ile birlikte olmaya mecbur edilemez;
(c) Ev işçileri, seyahat ve kimlik belgelerini kendi ellerinde bulundurma hakkına sahiptirler.
Madde 10
1. Her Üye, ev işçiliğinin özel niteliklerini dikkate alan ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu görüşmelerle uyumlu normal çalışma saatleri, fazla mesailerin telafisi, günlük ve haftalık dinlenme süreleri ve ücretli yıllık izin hususunda ev işçileri ile genelde tüm işçiler arasında eşitliğin hüküm sürmesi için gerekli tedbirleri alacaktır.
2. Haftalık dinlenme süresi, aralıksız en az 24 saatlik süreler hâlinde belirlenecektir.
3. Ev işçilerinin zamanlarının kendi istekleri doğrultusunda geçiremedikleri ve ev ahalisinden gelen çağrılara cevap vermek durumunda kaldıkları süreler, ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu görüşmeler veya ulusal pratikle tutarlı diğer türden araçların belirlediği çalışma saatleri ölçü alınarak tespit edilecektir.
Madde 11
Her Üye, mümkün olduğu yerlerde, ev işçilerinin asgari ücret üzerinden güvence altına alınmaları için gerekli tedbirleri alacak, masraflar cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin karşılanacaktır.
Madde 12
1. Ev işçilerine, ayda bir kez, düzenli aralıklarla, doğrudan ödeme yapılacaktır. Ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu sözleşmeler aksi yönde bir dayatma içinde olmadığı sürece, ödeme banka transferi, banka çeki, posta çeki, havale ya da parasal ödemeye ait diğer yasal araçlar yoluyla, ilgili işçinin rızası ile yapılabilir.
2. Ulusal yasalar, düzenlemeler, toplu sözleşmeler ya da tahkim kararları, ödeme hususunda genel anlamda diğer kategorilerdeki işçilere tatbik edilenlerden daha az avantajlı olmayan bir ödeme biçimi dâhilinde, ev işçilerine ödenen ücretlerin sınırlı bir kısmının ödenmesini talep edebilir. Bu türden ödemelerin güvence altına alınabilmesi için gerekli tedbirler işçilerin onayı ile uygulamaya konulur; onlara atfedilen değer hakça ve makul olmalı, işçinin kişisel faydası ve çıkarı için kullanılmalıdır.
Madde 13
1. Her ev işçisi, güvenli ve sağlıklı koşullarda çalışma hakkına sahiptir. Her Üye, ev işçilerinin sağlık ve güvenlikle ilgili meslekî ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, ev işçiliğinin özgül niteliklerine bağlı olarak, ulusal yasalara, düzenlemelere ve pratiğe uygun gerekli tedbirleri alacaktır.
2. Bir önceki paragrafta ifade edilen tedbirler, işçi ve işveren örgütleri ile mevcut olduğu yerlerde, ev işçileri ve işverenlerin temsilcilerinin danışmanlığında, dereceli olarak tatbik edileceklerdir.
Madde 14
1. Her Üye, annelikle ilgili olanlar dâhil, ev işçilerinin sosyal güvenlikle ilgili olarak diğer işçilere sunulan koşullardan daha azına sahip olmamalarına imkân verecek, ev işçiliğinin özgül niteliklerine bağlı olarak, ulusal yasalara ve düzenlemelere uygun tedbirleri alacaktır.
2. Bir önceki paragrafta ifade edilen tedbirler, işçi ve işveren örgütleri ile mevcut olduğu yerlerde, ev işçileri ve işverenlerin temsilcilerinin danışmanlığında, dereceli olarak tatbik edileceklerdir.
Madde 15
1. Özel istihdam bürolarınca işe alınıp yerleştirilen göçmen ev işçileri de dâhil, tüm ev işçilerini suistimal edici pratiklere karşı etkin biçimde korumak amacıyla her Üye:
(a) Özel istihdam bürolarının işe alma ya da işe yerleştirme faaliyetlerini, ulusal yasalara, düzenlemelere ve pratiğe uygun olarak yönetecek koşulları belirlemelidir;
(b) Ev işçileri ile ilişkili özel istihdam bürolarının faaliyetleri ile ilgili şikâyetlerin, suistimallerin ve dolandırıcılık pratiklerinin incelenebilmesi için gerekli araç-gereci ve prosedürleri temin etmelidir;
(c) Özel istihdam bürolarınca kendi bölgesinde işe alınmış ya da ilgili bölgeye yerleştirilmiş ev işçilerine yönelik suististimallere kendi yetki sınırları dâhilinde, uygun olduğu durumlarda, diğer Üyelerle işbirliği içinde, mani olmak amacıyla alınacak gerekli ve uygun tedbirleri kabul etmelidir. Bu tedbirler, ev işçisi üzerinden, sırasıyla özel istihdam bürosuna ve ev sakinlerine ilişkin zorunlulukları belirleyen ve dolandırıcılık pratikleri ile suistimallere bulaşmış özel istihdam bürolarının yasaklanması dâhil, verilecek kimi cezaları ihtiva eden yasa ya da düzenlemeleri kapsar;
(d) İşe alma, yerleştirme ve istihdam gibi başlıklarda doğabilecek suistimalleri ve dolandırıcılık pratiklerine mani olan iki taraflı, bölgesel ya da çok taraflı anlaşmalar yanında, ev işçilerinin başka bir ülkede çalışmak üzere hangi ülkede işe alındığına dikkat etmelidir;
(e) Özel istihdam büroları tarafından belirlenen ücretlerin ev işçilerinin maaşlarından kesilmemesi için gerekli tedbirleri almalıdır.
2. Bu Madde'nin her bir hükmünün uygulanmasında Üyeler, işçi ve işverenlerin temsilci örgütlerine, eğer mevcut ise, ev işçileri ile işverenlerin örgüt temsilcilerine danışırlar.
Madde 16
Her Üye, tüm ev işçilerinin, ister bizzat ister bir temsilci aracılığıyla, genel anlamda işçiler için elverişli olandan daha az avantajlı olmayan koşullar altında, mahkemelere ya da ihtilaf çözüm mekanizmalarına erişebilmeleri ile ilgili olarak, ulusal yasalarla, düzenlemelerle ve pratikle uyumlu tedbirleri almak durumundadırlar.
Madde 17
1. Her Üye, ev işçilerinin korunması ile ilgili, ulusal yasalara ve düzenlemelere dönük uyumluluğu güvence altına alan araçlarla ilgili şikâyet mekanizmalarının etkin ve erişilebilir olmasını sağlamalıdır.
2. Her Üye, ulusal yasalarla ve düzenlemelerle uyumlu olarak, ev işçiliğinin özel kimi niteliklerine ilişkin iş denetimi, yaptırım ve cezalarla ilgili tedbirler alıp uygulamaya koymalıdır.
3. Mevcut ulusal yasalarla ve düzenlemelerle uyumlu olduğu ölçüde bu tür tedbirler, özel hayatın gizliliği esasına ilişkin olarak, evin giriş izni verilen bölümlerini belirlerler.
Madde 18
Her Üye, ev işçilerinin giderlerinin karşılanmasına ilişkin mevcut tedbirleri genişletmek veya onları benimsemek ya da uygun olduğu yerlerde, belirli tedbirler geliştirmek suretiyle, toplu görüşmelerle veya ulusal pratikle uyumlu ek tedbirler almak, ayrıca yasalar ve düzenlemeler üzerinden işçi ve işveren örgütlerinin temsilcilerine danışarak, bu Sözleşme'nin tüm hükümlerini uygulamak durumundadır.
Madde 19
İşbu Sözleşme, diğer uluslararası iş sözleşmelerine bağlı olarak çalışan ev işçilerine uygulanan görece daha avantajlı hükümlere yönelik herhangi bir etkide bulunmaz.
Madde 20
İşbu Sözleşme'ye ilişkin resmî onaylar, kayıt amacıyla, Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne bildirilecektir.
Madde 21
1. İşbu Sözleşme, sadece sözleşme onayı Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne kaydettirilmiş Üyeleri bağlar.
2. İşbu Sözleşme, iki Üyenin yaptıkları onay işlemlerinin Genel Direktörlük tarafından kayıt altına alındığı tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girer.
3. Bu tarihten sonra ilgili Sözleşme, onayın kaydedildiği tarihten on iki ay sonra, her bir Üye için yürürlüğe girer.
Madde 22
1. İşbu Sözleşme'yi onaylamış olan bir Üye, kayıt amacıyla Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne resmî bir yazı ile Sözleşme'nin ilk yürürlüğe girdiği tarihi takip eden on yılın bitimi ardından onu geçersiz kabul ettiğini bildirebilir. Bu türden bir bildirim, kaydedildiği tarihi takip eden bir yılın ardından yürürlüğe girer.
2. İşbu Sözleşme'yi onaylamış ancak bir önceki paragrafta belirtilen, on yıllık periyotun bitimini takip eden bir yıl içinde bu Madde'de tespit edilen geçersiz kılma hakkını kullanmamış olan her Üyeye başka bir on yıllık süre verilir, bu Madde'de belirlenen şartlara bağlı olarak ilgili Üye on yıllık her yeni sürenin ilk yılı içinde ilgili Sözleşme'nin geçersiz addedebilir.
Madde 23
1. Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü, Örgüt Üyeleri'nin tüm onay ve geçersizleştirme bildirimlerinin kaydedilmesi hususunda Uluslararası Çalışma Örgütü'nün tüm üyelerine duyuruda bulunur.
2. Bildirilmemiş ikinci onayın kaydını Örgüt Üyeleri'ne duyururken Genel Direktörlük, Örgüt Üyeleri'nin dikkatlerini Sözleşme'nin yürürlüğe gireceği tarihe çekecektir.
Madde 24
Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü, Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin kayıt altına alınmış tüm onaylar ve geçersizleştirme işlemleri ile ilgili 102. Madde'si uyarınca, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği ile kayıtlar hususunda temas kurar.
Madde 25
Gerekli olduğu durumlarda Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulu, Sözleşme'nin işleyişi ile ilgili bir raporu Genel Konferans'a sunar ve Sözleşme'nin kısmen ya da bütün olarak revize edilmesine ilişkin bir tartışma mevcut ise, bu meseleyi Konferans gündemine getirir.
Madde 26
1. Konferans:
(a) Bir Üye'nin yeni gözden geçirilen Sözleşme'yi onaylaması hâlinde, Madde 22'deki hükümlere, ayrıca yeni gözden geçirilen Sözleşme'nin yürürlüğe girip girmediğine ya da ne zaman işlerlik kazandığına bakılmaksızın, işbu Sözleşme hukukî açıdan geçersiz kabul edilirse;
(b) Yeni gözden geçirilmiş Sözleşme, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işbu Sözleşme'nin Üyelerin onayına açık olma durumu sona ererse, yeni bir Sözleşme'nin kabul edilmesini karara bağlar.
2. İşbu Sözleşme, onu onaylamış ama gözden geçirilmiş hâlini onaylamamış ilgili Üyeler için herhâlükârda mevcut içeriği ve biçimi ile yürürlükte kalacaktır.
Madde 27
Sözleşme'nin İngilizce ve Fransızca versiyonları da aynı ölçüde buyurucudurlar.
Hükümetin sözleşmeyi imzalamasını ve
ev işçilerinin sosyal haklarının derhal verilmesini istiyoruz.
"Ev İşçilerine İnsanca İş" İmza Kampanyamız Sürüyor...
ILO SÖZLEŞMESİ C189
C189 Ev İşçileri Sözleşmesi, 2011
Ev işçileri için insana yaraşır iş ile ilgili sözleşme (Not: Sözleşmenin yürürlüğe gireceği tarih:)
Sözleşme: C189
Yer: Cenova
Kabul Tarihi:16.06.2011
Konferans Oturumu: 100
Konu:
Sözleşmenin onayı ile ilgili bilgiler için bkz.:
Belge No. (ilolex): 012011189
Statü: Güncel belge. İşbu Sözleşme 1985 tarihinden sonra kabul edilmiştir ve bugün itibariyle güncel addedilmiştir.
Uluslararası Çalışma Örgütü'nün Genel Konferansı, Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulu tarafından Cenova'da toplanmış ve 1 Haziran 2011 tarihi itibariyle 100. Oturum'unu gerçekleştirmiş,
ILO'nun Çalışma Hayatı ile ilgili Temel İlkeler Beyannamesi'nin ve Hakça Küreselleşme için Sosyal Adalet ile ilgili ILO Beyannamesi'nin ortaya koyduğu hedeflerin gerçekleştirilmesi ile insana yaraşır bir iş hayatının teşviki amacıyla düzenlenen konferansa ILO dikkate değer bir katılım göstermiş,
Ailelerinin sorumluluklarını taşıyan kadın ve erkek işçiler için meslekî fırsatların artırılması, yaşlı nüfusa, engelli çocuk ve şahıslara tanınan bakım imkânlarının kapsamının genişletilmesi, önemli ölçülerde ülke içi ve ülkeler arası gelir transferlerinin gerçekleştirilmesi gibi, ev işçilerinin küresel ekonomiye dönük muazzam katkıları tanınmış,
Ev işlerinin değer kaybettiği ve görünmez hâle geldiği, bu türden işlerin esas olarak kadınlar ve genç kızlar tarafından yapıldığı, bunların önemli bir bölümünün göçmen ya da kimi avantajlardan muaf ülke vatandaşları olduğu, ev işçilerinin istihdam ve çalışma koşulları bağlamında ciddî ayrımcılığa tabi tutulduğu ve diğer türden insan hakları ihlallerine maruz kaldığı tespit edilmiş,
Resmî istihdam için tarihsel açıdan kıt imkânlara sahip gelişmekte olan ülkelerdeki ev işçilerinin ulusal işgücünün önemli bir bölümünü teşkil ettikleri ama öte yandan da bu işçilerin en fazla marjinalize edilen kesim oldukları dikkate alınmış,
Uluslararası iş sözleşmelerinin ve tavsiyelerinin tüm işçiler için geçerli olduğu, bu sözleşme ve tavsiyelerden istifade edip etmediklerine bakılmaksızın, ev işçilerinin de bu haklara sahip olduğu hatırlatılmış,
1949 tarihli Göçmenlerin İstihdamı Sözleşmesi'nin (Gözden Geçirildi) (No.97), 1975 tarihli Göçmen İşçiler Sözleşmesi'nin (No. 143), 1981 tarihli Ailesinin Sorumluluğunu Taşıyan İşçiler Sözleşmesi'nin (No. 156), 1997 tarihli Özel İstihdam Ajansları Sözleşmesi'nin (No. 181) ve 2006 tarihli İstihdam İlişkileri ile ilgili Tavsiye'nin (No. 198) ve ayrıca İş Göçü üzerine Çok Taraflı ILO Çerçevesi'nin ev işçileri için de geçerli olduğu belirtilmiş: 2006 tarihli emek göçüne yönelik haklar temelli ilkeler ve talimatların bağlayıcılığı bulunmadığı tespit edilmiş,
Ev işçilerinin tüm haklarından tam anlamıyla istifade edebilmeleri için onlarla ilgili genel ve özel standartların talep edilebilmesine imkân veren ilgili özel koşullar kabul edilmiş,
Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi, Medenî ve Siyasî Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, İktisadî, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme, Her Türlü Irk Ayrımcılığının Tasfiyesi için Uluslararası Sözleşme, Kadınlara Yönelik Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi, Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve özelde bu sözleşmeye ek, İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol ile Göçmenlerin Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Kaçırılmasına Karşı Ek Protokol, Çocuk Hakları Sözleşmesi ile Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Üyelerinin Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme'nin geçerli olduğu hatırlatılmış,
Ev işçileri için insana yaraşır bir çalışma hayatı ile ilgili, oturum gündeminin dördüncü maddesi olan, belirli önerilerin kabulü karara bağlanmış,
İlgili önerilerin uluslararası bir Sözleşme biçimi kazanması kararlaştırılmış;
Aşağıda takdim edilen ve on altı haziran iki bin on bir tarihli Ev İşçileri Sözleşmesi olarak nitelendirilmesi mümkün olan işbu Sözleşme kabul edilmiştir.
Madde 1
Sözleşmenin amacı doğrultusunda:
(a) Ev işi, evin belirli bir mensubu ya da tüm ev ahalisi için evde icra edilen işleri ifade eden bir terimdir;
(b) Ev işçisi, işçi-işveren ilişkisi dâhilinde, ev işleri ile uğraşan kişileri tanımlayan bir terimdir;
(c) Ev işleri ile ara sıra ya da gelişigüzel meşgul olan ve ilgili işi meslekî bir temele dayalı olarak icra etmeyen bir kişi, ev işçisi değildir.
Madde 2
1. Anlaşma hükümleri ülke içindeki tüm işçilere uygulanır.
2. Bu Sözleşme'yi onaylayan bir Üye, işçi ve işverenleri temsil eden örgütlerle, eğer mevcut ise, ev işçileri örgütlerinin temsilcilerine danıştıktan sonra, ilgili sözleşmenin kapsamından tümüyle ya da kısmen muaf tutulabilir:
(a) En azından denk bir koruma temin edebilmiş işçileri ihtiva eden belirli kategoriler;
(b) Doğası itibariyle önemli kimi sorunların doğmasına bağlı işçi kategorileri.
3. ILO Anayasası'nın 22. Madde'sine bağlı olarak tatbik edilen Sözleşme'yle ilgili ilk raporda belirtilen bir önceki paragraftaki imkânlardan istifade eden her Üye, hangi işçi kategorilerinin muaf tutulduğunu, muafiyetin sebeplerini ek bir raporda belirtmek, sözleşmenin ilgili işçileri kapsayacak ölçüde genişletilmesine dair bir görüş dâhilinde alınacak tedbirleri belirlemek durumundadır.
Madde 3
1. Her Üye, bu sözleşmede belirlendiği biçimiyle, tüm ev işçilerinin insanî haklarının teşvik edilmesi ve korunmasına ilişkin ilgili tüm tedbirleri alacaklardır.
2. Ev işçileri ile ilişkili olarak her Üye, çalışma hayatı ile ilgili temel hak ve ilkelerin teşviki ve gerçekleşmesine dair sözleşmede belirlenen ilgili tüm tedbirleri almakla yükümlüdür:
(a) Kurumsallaşma özgürlüğü ve toplu görüşme hakkının etkin olarak kabulü;
(b) Tüm zorunlu ya da cebrî çalışma biçimlerinin tasfiyesi;
(c) Çocuk emeğinin etkin bir biçimde ilgası;
(d) İstihdama ve meslekî duruma bağlı ayrımcılıkların tasfiyesi.
Ev işçilerinin ve işverenlerin kurumsallaşma özgürlüğünü ve toplu görüşme hakkının kabulünü güvence altına alan Üyeler, ev işçilerinin ve işverenlerin örgütlenme hakkını koruyacak, ilgili örgütlerin kurallarına tabi olacak, işçi ve işverenlerin kendi seçtikleri örgütlere, federasyonlara ve konfederasyonlara katılımına imkân vereceklerdir.
Madde 4
1. Her Üye, 1973 tarihli Asgari Yaş Sözleşmesi (No. 138) ile 1999 tarihli Kötü Şartlardaki Çocuk Emeği Sözleşmesi'nin (No. 182) hükümleri ile tutarlı olacak biçimde, ev işçileri için asgari bir yaş belirleyecek ve bu belirlenen yaş genel anlamda işçiler için ulusal yasalar ve düzenlemelerce belirlenen yaştan küçük olmayacaktır.
2. Her Üye, 18 yaş altındaki ve asgari istihdam yaşının üzerindeki ev işçilerinin yaptıkları işin onları zorunlu eğitimden mahrum kılmaması ya da onların müteakip eğitsel veya meslekî eğitimlere iştirakine dair imkânlardan alıkoymaması amacıyla gerekli tedbirleri alacaktır.
Madde 5
Her Üye, ev işçilerinin her türden istismar, taciz ve şiddete karşı etkin bir biçimde korunmasıyla ilgili tüm tedbirleri alacaktır.
Madde 6
Her Üye, genel olarak diğer tüm işçiler gibi ev işçilerinin de hakkaniyetli istihdam şartları ve insana yaraşır çalışma koşullarından ve eğer işçiler evde meskûn ise, onların gizlilik haklarına riayet eden, uygun hayat koşullarından istifade etmesini sağlayacak tedbirleri alacaktır.
Madde 7
Her Üye, ev işçilerinin kendilerini ilgilendiren hüküm ve koşullar hususunda, tercihen ulusal yasalarla, düzenlemelerle ya da toplu sözleşmelerle uyumlu, yazılı anlaşmalar aracılığıyla, uygun, doğrulanabilir ve kolayca anlaşılabilir bir üslupla bilgilendirilmelerini sağlayacak gerekli tedbirleri alacaktır. Bu tedbirler aşağıdaki hususları ihtiva ederler:
(a) İşçi ve işverenin ismi ve adresi;
(b) Her daim kullanılan işyeri ya da işyerlerinin adresi;
(c) Belirli bir zaman dilimi boyunca geçerli olan iş sözleşmesinin başlama tarihi ve süresi;
(d) Yapılacak işin türü;
(e) Ücret, hesaplanma yöntemi ve ödemelerin dönemselliği;
(f) Normal iş saati;
(g) Yıllık ücretli izin, günlük ve haftalık dinlenme periyotları;
(h) Mevcut olduğu durumlarda, yiyecek ve barınma hakkının temini;
(i) Mevcut olduğu durumlarda, staj ya da deneme süresi;
(j) Mevcut olduğu durumlarda, işçinin ülkesine geri gönderilmesine ilişkin şartlar; ve
(k) Ev işçisinin ya da işverenin bildirimine ait her türden süre dâhil, işin sona ermesine ilişkin hüküm ve koşullar.
Madde 8
1. Ulusal yasalar ve düzenlemeler, ev işlerinde çalıştırılmak üzere işe alınan göçmen ev işçilerinin başka bir ülkede çalışabilmeleri için yazılı bir iş teklifi almalarına ya da iş teklifinin geçerli olduğu veya sözleşmenin tatbik edileceği ev işinin yapılabilmesi amacıyla ulusal sınırların geçilmesinden önce, Madde 7'de belirtilen istihdamla ilgili hüküm ve koşullara işaret eden, işin yapılacağı ülkede uygulanabilir nitelikteki bir iş sözleşmesini gerektirir.
2. Bir önceki paragraf, iki taraflı, bölgesel ya da çok taraflı anlaşmalara bağlı olarak veya bölgesel ekonomik entegrasyon alanlarının genel sınırları dâhilinde, istihdam amaçlı hareket serbestiyetine sahip işçiler için geçerli değildir.
3. Üyeler, ilgili sözleşmenin hükümlerinin göçmen ev işçilerine etkin bir biçimde tatbikine imkân vermek amacıyla, kendi aralarında yapacakları işbirliklerine dair tüm tedbirleri alacaklardır.
4. Her Üye, ev işçilerinin tabi olduğu iş sözleşmesinin sona erimi ya da süre dolumu ile birlikte ilgili göçmen ev işçilerine ülkelerine geri gönderilme hakkı bahşeden yasal araçları, düzenlemeleri ya da diğer tedbirleri belirlemek zorundadır.
Madde 9
Her Üye, ev işçilerinin aşağıdaki haklara sahip olmaları hususunda gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür:
(a) Ev işçileri, evde ikamet etsin ya da etmesin, işvereni ya da muhtemel işvereni ile anlaşma yapmakta özgürdür;
(b) Evde ikamet eden işçi, yıllık izinlerinde, günlük veya haftalık dinlenme sürelerinde evde kalmaya ya da ev ahalisi ile birlikte olmaya mecbur edilemez;
(c) Ev işçileri, seyahat ve kimlik belgelerini kendi ellerinde bulundurma hakkına sahiptirler.
Madde 10
1. Her Üye, ev işçiliğinin özel niteliklerini dikkate alan ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu görüşmelerle uyumlu normal çalışma saatleri, fazla mesailerin telafisi, günlük ve haftalık dinlenme süreleri ve ücretli yıllık izin hususunda ev işçileri ile genelde tüm işçiler arasında eşitliğin hüküm sürmesi için gerekli tedbirleri alacaktır.
2. Haftalık dinlenme süresi, aralıksız en az 24 saatlik süreler hâlinde belirlenecektir.
3. Ev işçilerinin zamanlarının kendi istekleri doğrultusunda geçiremedikleri ve ev ahalisinden gelen çağrılara cevap vermek durumunda kaldıkları süreler, ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu görüşmeler veya ulusal pratikle tutarlı diğer türden araçların belirlediği çalışma saatleri ölçü alınarak tespit edilecektir.
Madde 11
Her Üye, mümkün olduğu yerlerde, ev işçilerinin asgari ücret üzerinden güvence altına alınmaları için gerekli tedbirleri alacak, masraflar cinsiyet ayrımı gözetilmeksizin karşılanacaktır.
Madde 12
1. Ev işçilerine, ayda bir kez, düzenli aralıklarla, doğrudan ödeme yapılacaktır. Ulusal yasalar, düzenlemeler ya da toplu sözleşmeler aksi yönde bir dayatma içinde olmadığı sürece, ödeme banka transferi, banka çeki, posta çeki, havale ya da parasal ödemeye ait diğer yasal araçlar yoluyla, ilgili işçinin rızası ile yapılabilir.
2. Ulusal yasalar, düzenlemeler, toplu sözleşmeler ya da tahkim kararları, ödeme hususunda genel anlamda diğer kategorilerdeki işçilere tatbik edilenlerden daha az avantajlı olmayan bir ödeme biçimi dâhilinde, ev işçilerine ödenen ücretlerin sınırlı bir kısmının ödenmesini talep edebilir. Bu türden ödemelerin güvence altına alınabilmesi için gerekli tedbirler işçilerin onayı ile uygulamaya konulur; onlara atfedilen değer hakça ve makul olmalı, işçinin kişisel faydası ve çıkarı için kullanılmalıdır.
Madde 13
1. Her ev işçisi, güvenli ve sağlıklı koşullarda çalışma hakkına sahiptir. Her Üye, ev işçilerinin sağlık ve güvenlikle ilgili meslekî ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla, ev işçiliğinin özgül niteliklerine bağlı olarak, ulusal yasalara, düzenlemelere ve pratiğe uygun gerekli tedbirleri alacaktır.
2. Bir önceki paragrafta ifade edilen tedbirler, işçi ve işveren örgütleri ile mevcut olduğu yerlerde, ev işçileri ve işverenlerin temsilcilerinin danışmanlığında, dereceli olarak tatbik edileceklerdir.
Madde 14
1. Her Üye, annelikle ilgili olanlar dâhil, ev işçilerinin sosyal güvenlikle ilgili olarak diğer işçilere sunulan koşullardan daha azına sahip olmamalarına imkân verecek, ev işçiliğinin özgül niteliklerine bağlı olarak, ulusal yasalara ve düzenlemelere uygun tedbirleri alacaktır.
2. Bir önceki paragrafta ifade edilen tedbirler, işçi ve işveren örgütleri ile mevcut olduğu yerlerde, ev işçileri ve işverenlerin temsilcilerinin danışmanlığında, dereceli olarak tatbik edileceklerdir.
Madde 15
1. Özel istihdam bürolarınca işe alınıp yerleştirilen göçmen ev işçileri de dâhil, tüm ev işçilerini suistimal edici pratiklere karşı etkin biçimde korumak amacıyla her Üye:
(a) Özel istihdam bürolarının işe alma ya da işe yerleştirme faaliyetlerini, ulusal yasalara, düzenlemelere ve pratiğe uygun olarak yönetecek koşulları belirlemelidir;
(b) Ev işçileri ile ilişkili özel istihdam bürolarının faaliyetleri ile ilgili şikâyetlerin, suistimallerin ve dolandırıcılık pratiklerinin incelenebilmesi için gerekli araç-gereci ve prosedürleri temin etmelidir;
(c) Özel istihdam bürolarınca kendi bölgesinde işe alınmış ya da ilgili bölgeye yerleştirilmiş ev işçilerine yönelik suististimallere kendi yetki sınırları dâhilinde, uygun olduğu durumlarda, diğer Üyelerle işbirliği içinde, mani olmak amacıyla alınacak gerekli ve uygun tedbirleri kabul etmelidir. Bu tedbirler, ev işçisi üzerinden, sırasıyla özel istihdam bürosuna ve ev sakinlerine ilişkin zorunlulukları belirleyen ve dolandırıcılık pratikleri ile suistimallere bulaşmış özel istihdam bürolarının yasaklanması dâhil, verilecek kimi cezaları ihtiva eden yasa ya da düzenlemeleri kapsar;
(d) İşe alma, yerleştirme ve istihdam gibi başlıklarda doğabilecek suistimalleri ve dolandırıcılık pratiklerine mani olan iki taraflı, bölgesel ya da çok taraflı anlaşmalar yanında, ev işçilerinin başka bir ülkede çalışmak üzere hangi ülkede işe alındığına dikkat etmelidir;
(e) Özel istihdam büroları tarafından belirlenen ücretlerin ev işçilerinin maaşlarından kesilmemesi için gerekli tedbirleri almalıdır.
2. Bu Madde'nin her bir hükmünün uygulanmasında Üyeler, işçi ve işverenlerin temsilci örgütlerine, eğer mevcut ise, ev işçileri ile işverenlerin örgüt temsilcilerine danışırlar.
Madde 16
Her Üye, tüm ev işçilerinin, ister bizzat ister bir temsilci aracılığıyla, genel anlamda işçiler için elverişli olandan daha az avantajlı olmayan koşullar altında, mahkemelere ya da ihtilaf çözüm mekanizmalarına erişebilmeleri ile ilgili olarak, ulusal yasalarla, düzenlemelerle ve pratikle uyumlu tedbirleri almak durumundadırlar.
Madde 17
1. Her Üye, ev işçilerinin korunması ile ilgili, ulusal yasalara ve düzenlemelere dönük uyumluluğu güvence altına alan araçlarla ilgili şikâyet mekanizmalarının etkin ve erişilebilir olmasını sağlamalıdır.
2. Her Üye, ulusal yasalarla ve düzenlemelerle uyumlu olarak, ev işçiliğinin özel kimi niteliklerine ilişkin iş denetimi, yaptırım ve cezalarla ilgili tedbirler alıp uygulamaya koymalıdır.
3. Mevcut ulusal yasalarla ve düzenlemelerle uyumlu olduğu ölçüde bu tür tedbirler, özel hayatın gizliliği esasına ilişkin olarak, evin giriş izni verilen bölümlerini belirlerler.
Madde 18
Her Üye, ev işçilerinin giderlerinin karşılanmasına ilişkin mevcut tedbirleri genişletmek veya onları benimsemek ya da uygun olduğu yerlerde, belirli tedbirler geliştirmek suretiyle, toplu görüşmelerle veya ulusal pratikle uyumlu ek tedbirler almak, ayrıca yasalar ve düzenlemeler üzerinden işçi ve işveren örgütlerinin temsilcilerine danışarak, bu Sözleşme'nin tüm hükümlerini uygulamak durumundadır.
Madde 19
İşbu Sözleşme, diğer uluslararası iş sözleşmelerine bağlı olarak çalışan ev işçilerine uygulanan görece daha avantajlı hükümlere yönelik herhangi bir etkide bulunmaz.
Madde 20
İşbu Sözleşme'ye ilişkin resmî onaylar, kayıt amacıyla, Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne bildirilecektir.
Madde 21
1. İşbu Sözleşme, sadece sözleşme onayı Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne kaydettirilmiş Üyeleri bağlar.
2. İşbu Sözleşme, iki Üyenin yaptıkları onay işlemlerinin Genel Direktörlük tarafından kayıt altına alındığı tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girer.
3. Bu tarihten sonra ilgili Sözleşme, onayın kaydedildiği tarihten on iki ay sonra, her bir Üye için yürürlüğe girer.
Madde 22
1. İşbu Sözleşme'yi onaylamış olan bir Üye, kayıt amacıyla Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü'ne resmî bir yazı ile Sözleşme'nin ilk yürürlüğe girdiği tarihi takip eden on yılın bitimi ardından onu geçersiz kabul ettiğini bildirebilir. Bu türden bir bildirim, kaydedildiği tarihi takip eden bir yılın ardından yürürlüğe girer.
2. İşbu Sözleşme'yi onaylamış ancak bir önceki paragrafta belirtilen, on yıllık periyotun bitimini takip eden bir yıl içinde bu Madde'de tespit edilen geçersiz kılma hakkını kullanmamış olan her Üyeye başka bir on yıllık süre verilir, bu Madde'de belirlenen şartlara bağlı olarak ilgili Üye on yıllık her yeni sürenin ilk yılı içinde ilgili Sözleşme'nin geçersiz addedebilir.
Madde 23
1. Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü, Örgüt Üyeleri'nin tüm onay ve geçersizleştirme bildirimlerinin kaydedilmesi hususunda Uluslararası Çalışma Örgütü'nün tüm üyelerine duyuruda bulunur.
2. Bildirilmemiş ikinci onayın kaydını Örgüt Üyeleri'ne duyururken Genel Direktörlük, Örgüt Üyeleri'nin dikkatlerini Sözleşme'nin yürürlüğe gireceği tarihe çekecektir.
Madde 24
Uluslararası Çalışma Ofisi Genel Direktörlüğü, Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'nin kayıt altına alınmış tüm onaylar ve geçersizleştirme işlemleri ile ilgili 102. Madde'si uyarınca, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği ile kayıtlar hususunda temas kurar.
Madde 25
Gerekli olduğu durumlarda Uluslararası Çalışma Ofisi Yönetim Kurulu, Sözleşme'nin işleyişi ile ilgili bir raporu Genel Konferans'a sunar ve Sözleşme'nin kısmen ya da bütün olarak revize edilmesine ilişkin bir tartışma mevcut ise, bu meseleyi Konferans gündemine getirir.
Madde 26
1. Konferans:
(a) Bir Üye'nin yeni gözden geçirilen Sözleşme'yi onaylaması hâlinde, Madde 22'deki hükümlere, ayrıca yeni gözden geçirilen Sözleşme'nin yürürlüğe girip girmediğine ya da ne zaman işlerlik kazandığına bakılmaksızın, işbu Sözleşme hukukî açıdan geçersiz kabul edilirse;
(b) Yeni gözden geçirilmiş Sözleşme, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işbu Sözleşme'nin Üyelerin onayına açık olma durumu sona ererse, yeni bir Sözleşme'nin kabul edilmesini karara bağlar.
2. İşbu Sözleşme, onu onaylamış ama gözden geçirilmiş hâlini onaylamamış ilgili Üyeler için herhâlükârda mevcut içeriği ve biçimi ile yürürlükte kalacaktır.
Madde 27
Sözleşme'nin İngilizce ve Fransızca versiyonları da aynı ölçüde buyurucudurlar.
Kadınların Hikayeleri
+90 212 586 81 59